Społeczność wspolnie.eu debatuje o reformie Unii Europejskiej
9 grudnia 2024 roku w centrum multimedialnym Europa Experience w Warszawie odbyła się debata pt. „Co dalej z UE? Debata w sprawie zmian traktatów Unii Europejskiej w państwach Europy”.
Wydarzenie zostało zorganizowane w ramach projektu wspolnie.eu przez Biuro Parlamentu Europejskiego w Polsce, Instytut Europy Środkowej w Lublinie, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II i Team Europe Direct przy Przedstawicielstwie Komisji Europejskiej w Polsce.
Debatę otworzyli dr Kinga Schlesinger z Biura Parlamentu Europejskiego w Polsce, Maria Moroniak z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II (KUL) i prof. Tomasz Stępniewski z Instytutu Europy Środkowej (IEŚ), którzy opowiedzieli o działaniach komunikacyjnych prowadzonych w ramach projektu wspolnie.eu, jak i o raporcie Instytutu Europy Środkowej poświęconym zmianom traktatów UW z perspektywy państw Europy Środkowej.
W dyskusji moderowanej przez prof. Tomasza Stępniewskiego uczestniczyli doc. dr Artur Adamczyk z Uniwersytetu Warszawskiego i Polskiego Stowarzyszenia Badań Wspólnoty Europejskiej, prof. Paweł Borkowski z Uczelni Łazarskiego, dr Spasimir Domaradzki z Instytutu Europy Środkowej, Uniwersytetu Warszawskiego i ekspert Team Europe Direct, dr Andrzej Dumała z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej i ekspert Team Europe Direct, dr Beata Jurkowicz jako ekspertka Team Europe Direct, dr Jolanta Szymańska z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, dr hab. Vadym Zheltovskyy z Uniwersytetu Warszawskiego i Polskiego Towarzystwa Studiów Europejskich.
Podczas debaty eksperci i ekspertki podkreślali, że rozmowy na temat zmian traktatowych są trudne, ponieważ nie ma w tej kwestii jednomyślności, a potrzeba reformy wielu polityk unijnych (np. zdrowotnej lub migracyjnej). Obecna faza rozmów jest naznaczona dynamiką sytuacji geopolitycznej, co powoduje duży zakres niepewności.
W ostatnim czasie do władzy dochodzi coraz więcej eurosceptyków, którzy narzucają debatę anty-unijną oraz narrację, że reforma traktatowa oznacza centralizację władzy w Unii Europejskiej. W konsekwencji Państwa Europy Środkowej są także sceptyczne co do zmian traktatowych. Obecna gra o przywództwo w Unii (biorąc pod uwagę osłabienie Francji i Niemiec) powoduje obawy przed otwieraniem debaty o reformach. Prowadzi to do kolejnej przeszkody także w kwestii członkostwa (np. z punktu widzenia Bałkanów), ponieważ trudno sobie wyobrazić rozszerzenie UE bez reformy.
Paneliści i panelistki nawiązali również do nadchodzącego Przewodnictwa Polski w Radzie Unii Europejskiej. Nie należy się spodziewać, że kwestia zmiany traktatów UE pojawi się wśród priorytetów polskiej prezydencji. Z założenia celem reformy ma być zwiększenie skuteczności Unii Europejskiej w obliczu rosnących wyzwań. Na zakończenie debatę podsumowano słowami ,,UE potrzebuje kreatywnej elastyczności".
Po debacie członkowie i członkinie wspolnie.eu mieli możliwość zadania pytań, jak i udziału w quizie z wiedzy o Unii Europejskiej przeprowadzonym przez Igę Kozaczewską i Monikę Grabiec z Biura Parlamentu Europejskiego w Polsce. W wydarzeniu uczestniczyło 75 osób.